Bạn có biết rằng tư duy là một trong những yếu tố quan trọng nhất để giúp trẻ phát triển trí tuệ và nhân cách? Vậy làm thế nào để phát triển tư duy cho trẻ? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Theo các nhà khoa học, có bốn loại tư duy chính ở trẻ, đó là: tư duy trực quan hành động và hình tượng, tư duy sáng tạo, tư duy logic và tư duy phản biện. Mỗi loại tư duy có những đặc điểm và cách phát triển riêng. Cha mẹ cần hiểu rõ về các loại tư duy này để có thể áp dụng các phương pháp phù hợp với từng độ tuổi và năng lực của con.
Tư duy trực quan hành động là hoạt động diễn ra xung quanh trẻ. Thông qua các hoạt động, trẻ có xu hướng muốn thử và trải nghiệm. Giai đoạn xuất hiện tư duy này là lúc trẻ nhỏ 1 – 3 tuổi. Trẻ sẽ quan sát các hoạt động xung quanh và muốn làm theo. Lúc này, có thể trẻ sẽ làm chưa đúng nhưng trẻ thích thú với những hành động đó của mình.
Tư duy trực quan hình tượng là tư duy dựa vào các hình ảnh trong não bộ để xác lập nên các mối liên hệ có liên quan. Loại tư duy này xuất hiện ở độ tuổi từ 3-6 tuổi. Các hình ảnh minh hoạ sẽ hỗ trợ trẻ phát triển tư duy cùng nền tảng tư duy đã được rèn luyện ở lứa tuổi trước.
Để phát triển loại tư duy này cho trẻ, cha mẹ có thể cho trẻ chơi các trò chơi về phân biệt đồ vật, xếp hình tháp và lâu đài, giấu đồ vật và chơi trò chơi tìm vật với bé, tranh ghép hình… Những hoạt động này sẽ giúp kích thích khả năng quan sát, nhận biết, so sánh và liên kết của trẻ.
Tư duy sáng tạo là khả năng suy nghĩ, đánh giá và tìm ra các phương pháp mới, không theo khuôn khổ gò bó. Tư duy này kích thích xuất hiện những nhận định mới, những kết quả mới. Sáng tạo là khả năng tiềm ẩn của mỗi trẻ, nhưng cần được khơi dậy và nuôi dưỡng.
Để phát triển tư duy sáng tạo cho trẻ, cha mẹ có thể cho trẻ tự do sáng tạo các ý tưởng của mình thông qua các hoạt động vẽ tranh, tô màu, nặn đất sét, làm đồ thủ công… Cha mẹ nên khuyến khích và khen ngợi trẻ khi trẻ có những sản phẩm độc đáo và đẹp mắt. Đồng thời, cha mẹ cũng nên hạn chế chỉ đạo và gò bó trẻ theo ý muốn của mình.
Tư duy logic ở trẻ là hoạt động suy nghĩ, suy luận và giải quyết vấn đề một cách rõ ràng, rành mạch nhằm giúp đạt được mục tiêu. Rèn luyện tư duy logic sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả và phát triển khả năng sáng tạo.
Để phát triển tư duy logic cho trẻ, cha mẹ có thể cho trẻ chơi các trò chơi về câu đố tư duy, trò chơi trí não, ghép hình… hoặc thường khuyến khích trẻ tìm hiểu về một vấn đề nào đó như “tại sao mùa thu lá lại rơi?”, “tại sao nước đông thành đá khi bỏ vào tủ lạnh?”… Những hoạt động này sẽ giúp trẻ rèn luyện khả năng suy luận, phân tích và kết luận.
Tư duy phản biện hay còn gọi là tư duy phân tích. Đây là quá trình trẻ tìm hiểu, thu thập thông tin để có được nhìn nhận và đánh giá thông tin theo cách mới để khẳng định và làm sáng tỏ vấn đề. Tư duy phản biện giúp cho trẻ có khả năng phân tích và đánh giá thông tin một cách kỹ càng, khách quan hơn cũng như biết cách đưa ra những lập luận lý lẽ của riêng mình để phản bác lại một lập luận mang tính chủ quan, thiên vị.
Để phát triển tư duy phản biện, cha mẹ có thể thường xuyên nói chuyện hỏi ý kiến của con về những vấn đề khác nhau như “con sẽ làm gì nếu…?”, “con nghĩ sao về việc này…?”, “theo con thì cách này có tốt không?”… Những câu hỏi này sẽ giúp trẻ suy nghĩ và bày tỏ quan điểm của mình, cũng như nghe và hiểu quan điểm của người khác.
Phát triển tư duy cho trẻ là một trong những việc làm quan trọng và cần thiết để giúp con thông minh toàn diện. Cha mẹ cần hiểu rõ về các loại tư duy ở trẻ để có thể áp dụng các phương pháp phù